Vitamine D, het kan je bijna niet ontgaan zijn maar er duiken steeds meer artikelen en krantenberichten op waarin men het heeft over vitamine D, en vooral ter preventie van Corona. Wat beweren deze artikelen? Nou, dat mensen die ernstige corona gerelateerde klachten ontwikkelingen en/of op de Intensive Care terecht komen een aantoonbaar te kort hebben aan vitamine D. Maar is het ook écht zo kort door de bocht?
Wat bij veel van deze uitspraken en artikelen ontbreekt, is dat veel vitaminen en mineralen elkaar heel hard nodig hebben om goed hun functie te kunnen uitoefenen. In dit artikel lees je wat de functie is van vitamine D, hoe het je immuniteit versterkt, waarom mensen met overgewicht juist een te kort hebben en hoe het je kan helpen als je wilt afvallen.
Twee soorten:
Vitamine D is abstract gezien geen vitamine maar een vet oplosbare prohormoon, een voorloper van hormonen. De meeste voorlopers van hormonen hebben doorgaans weinig eigen hormonale activiteit. Als eerste nemen we even de verschillende vitamine D vormen onder de loep. Op dit moment zijn er twee welbekende vormen; ergocalciferol vitamine D2 (plantaardig) en cholecalciferol D3 (dierlijk en van zonlicht).
Vitamine D3:
De meest bekende is D3. Deze vorm van vitamine D wordt vooral door ons lichaam aangemaakt als je minimaal 15 minuten in de zon hebt gezeten, jezelf bloot hebt gesteld aan ultraviolette straling/ uv-b stralen. En dan niet nadat jij jezelf helemaal dichtgesmeerd hebt met factor 50, maar juist zónder zonnebrandcrème. Blote armen en een niet bedekt gezicht. Het liefst tussen 13 en 15 uur midden op de dag, want dan is de zon het krachtigst wat de hoeveelheid vitaminen vergroot. Gelukkig zijn er ook een aantal natuurlijke voedingsmiddelen rijk aan vitamine D, waardoor je het niet alleen van het zonlicht hoeft te hebben.
Vitamine D2:
Vitamine D2 komt van origine veel voor in planten. Vitamine D2 heeft een mindere werking dan D3 vandaar dat je D2 ook minder bij hoeft te eten of suppleren.
Wereldwijd:
Wereldwijd is er een vitamine D te kort. Zelfs bij mensen die in landen wonen waar dagelijks flink de zon schijnt. In Nederland komen we veel minder vaak in aanraking met de zon in de winter maar tevens ook in de zomer. De oorzaak is hiervan is dat wij onszelf volledig dichtsmeren met zonnebrandcrème waardoor er totaal geen opname via de huid kan plaatsvinden.
Uit onderzoek is gebleken dat meer dan de helft van de Nederlanders tussen de 60 en 80 jaar een te lage vitamine D status heeft, deze waardes liggen onder de 50 nmol/L. In de zomer is het mogelijk om voldoende vitamine D op te doen alleen is dat vaak te weinig om een flinke voorraad op te slaan.
Vitamine D en Immuniteit:
Hoe helpt vitamine D bij onze immuniteit? Vitamine D heeft de taak ziekteverwekkers goed aan te pakken maar ook het immuunsysteem te helpen niet over zijn toeren te raken als er een virus of bacterie binnenkomt. Het houdt als het waren het immuunsysteem in toon.
Bij veel mensen die op de intensive care terecht komen is het immuunsysteem volledig op hol geslagen. Deze overactiviteit van het immuunsysteem is de reden dat men schade of letsel overhoudt aan de besmetting met een (corona)virus, of zelfs overlijdt.
Vitamine D is niet alleen van belang om het immuunsysteem te verbeteren maar ook om het risico op lichamelijke aandoeningen als spierzwakte, astma, bronchitis, chronische longaandoeningen, osteoporose, reuma, COPD, rachitis, PMS, MS, hartaandoeningen, griep te verminderen. Het versterkt de botdichtheid en helpt dus ter voorkoming van botbreuken tijdens een valpartij en gewichtsverlies. Laat ik op die laatste nog even verder ingaan.
Vitamine D en afvallen:
Dat ons lijf verschillende stoffen nodig heeft voor een gezond gewicht mag duidelijk zijn. Dat er specifieke stoffen zijn die juist die vetstofwisseling verbeteren is vaak nog niet helemaal helder. Neem vitamine C en E maar ook kaneel, groene thee, magnesium zijn net als vitamine D gunstige stoffen om de te veel opgeslagen vetcellen leeg te laten lopen.
Wat is precies de functie van vitamine D bij het afvallen? Het mooie van ons lijf is dat het allerlei stoffen kan maken doordat andere stoffen een seintje geven. In onze vetcellen ligt vitamine D opgeslagen. Vitamine D stimuleert de aanmaak van het hormoon leptine. Leptine is het verzadigingshormoon.
Verzadigd gevoel:
Na een maaltijd maakt jouw lijf leptine aan om je hersenen te laten weten dat je vol zit. Nu zou je denken dat als je meer vetcellen hebt dat je juist iedere keer na je maaltijd verzadigd dient te zijn omdat er voldoende leptine aangemaakt kan worden. Dit zou in principe ook het geval moeten zijn maar er zijn twee dingen die hier van invloed zijn.
Als jouw lijf te vaak en te veel een signaal naar jouw hersenen heeft gestuurd met dat je vol zit, dan kan dit systeem minder goed gaan werken. Het signaal wordt minder heftig waardoor je het gevoel van verzadiging mist. Plus als er een tekort is aan vitamine D dan wordt het sowieso minder leptine aangemaakt in de vetcellen. Je blijft dus maar door eten omdat er geen rem (meer) is.
Stabiele bloedsuiker:
Vitamine D is niet alleen verantwoordelijk voor de aanmaak van leptine, het stimuleert ook de afgifte van insuline. Als er te weinig vitamine D aanwezig is dan kan er ook minder insuline afgegeven worden. Er ontstaan dan symptomen van insulineresistentie, alleen komt dit door een vitamine D te kort.
Insulineresistentie houdt in dat jouw lijf of liever gezegd jouw cellen niet meer gevoelig zijn om insuline aan te maken. Doordat dit systeem niet meer functioneert blijft de hoeveelheid insuline in jouw lijf hoog. Dit zorgt ervoor dat die overtollige kilo’s maar blijven zitten.
Vitamine D helpt jouw bloedsuiker stabiel te houden. Een stabiele bloedsuiker is dé manier om van die overtollige kilo’s af te komen. Vitamine D zorgt niet alleen voor de afgifte van insuline maar ook hoe gevoelig jouw cellen worden om juist insuline aan te maken. Als jouw cellen niet meer reageren of niet gevoelig zijn als er insuline binnenkomt dan blijft de alvleesklier constant insuline aanmaken.
Mochten jouw cellen niet meer reageren op insuline en er constant insuline aangemaakt blijft worden slaat die proces op hol. Je lijf denkt dan continu dat er meer insuline nodig is om je bloedsuiker stabiel te krijgen. Deze overproductie aan insuline is nadelig, want het stopt het vetverbrandingsproces. Iets waar je niet op zit te wachten als je juist af wilt vallen.
Voeding en vitamine D:
Waar komt vitamine allemaal in voor?
Vette vis
Vlees
Eieren
Biologische zuivel
Alleen maar vitamine D?:
Helaas is de berichtgeving over het verbeteren van ons immuunsysteem summier en iets te kort door de bocht. Daarmee wil ik zeggen dat er veel mensen die nu denken dat door iedere dag extra vitamine D te slikken zij zichzelf beschermen tegen een virus en het te kort direct hebben aangevuld.
Voordat een te kort aan vitamine D weer op peil is, ben je zo’n 3 à 6 maanden verder. Plus daarbij wordt er jammer genoeg geadviseerd 10 tot 20 microgram extra te slikken terwijl, zoals je hierboven al hebt kunnen lezen, bij veel ouderen een veel groter te kort is. 20 microgram extra gaan gebruiken vult het gat dus niet op. Minimaal 50 microgram per dag is wenselijk voor mannen en vrouwen zeker als je boven de 50 jaar bent.
Een teveel aan vitamine D binnenkrijg is gelukkig niet schadelijk. Indien je jonger bent dan 50 jaar zou ik je adviseren ook extra vitamine D te gaan gebruiken, omdat je er alleen maar je voordeel meedoet.
Nu komt de maar...
Maar met alleen een paar extra druppels vitamine D ben je er nog niet. Veel vitaminen en mineralen werken met elkaar samen. Als het gaat om het versterken en krachtiger maken van het immuunsysteem dan zijn vitamine A, omega-3 vetzuren, selenium en zink net zo belangrijk als vitamine D.
Vitamine D wordt opgenomen door de darmen maar om vitamine D op de juiste plek te krijgen is er meer nodig dan alleen maar een vitamine D supplement. Vitamine K2 is nodig om vitamine D naar de goede plaats te brengen. Het is niet handig als vitamine D alleen maar in je bil geparkeerd wordt terwijl dit juist nodig is in bijv. het botweefsel.
Calcium en fosfor hebben vitamine D nodig om goed te worden opgenomen door de darm. Als er te weinig vitamine D aanwezig is de opname van calcium slechts 15% en die van fosfor 60%. Je wilt natuurlijk de volledige 100% opname voor een goede bot stofwisseling, zenuwgeleiding, spiersterkte en algehele functioneren van je lichaamscellen.
Magnesium en vitamine D zijn dikke vrienden. Als er een tekort is aan magnesium dan kan vitamine D ook zijn werk niet doen. Vitamine D wordt opgeslagen in zijn inactieve vorm en kan alleen actief worden als er voldoende magnesium aanwezig is.
Je leest dat de synergie tussen stoffen van groot belang is. Zeker als het gaat om het optimaliseren van je immuunsysteem dat dat niet gaat met één standaard supplement. Vitamine D en K2, calcium plus magnesium hebben elkaar hard nodig.
Advies:
Een gezond en vooral gevarieerd eetpatroon met daarbij de nodig aanvullende supplementen. Ga deze supplementen nooit op eigen houtje kopen en gebruiken maar doe dit op goed advies van een expert. Gelukkig kan een hogere inname van vitamine D geen kwaad, maar laat je altijd goed adviseren. Er is namelijk veel rommel op de markt.
Bronnen: