Wat is diabetes mellitus type 2/suikerziekte?
Diabetes type 2 wordt ook wel suikerziekte genoemd. De naam zegt het eigenlijk al, een ziekte waarbij het suikergehalte in het bloed te hoog is en wat voor allerlei nare lichamelijke klachten zorgt. Omdat diabetes type 2 veelal een welvaartsziekte is, is het verbeteren van je dieet bij diabetes type 2 een must.
Hoe ontstaat suikerziekte?
Na het nuttigen van een maaltijd, drank of snack komen er verschillende interne systemen opgang. Iedere maaltijd of eetmoment bevat wel iets aan suikers of koolhydraten. Deze suikers/koolhydraten verhogen de hoeveelheid glucose/suiker in je bloed.
De spijsvertering komt op gang waarbij ook de aanmaak van insuline wordt gestimuleerd. Insuline is het hormoon wat nodig is om de hoeveelheid suikers die in je bloed aanwezig zijn, weer naar een normaal niveau te krijgen. Je lichaam wilt altijd terug naar ‘homeostase’ een evenwichtige balans.
Insuline is als het ware een doorgeefluik. Het stuurt de suikers in je bloed naar de cellen waar de suiker wordt gebruikt als brandstof/energie. Je cellen kunnen maar tot een bepaalde hoeveelheid aan suiker verwerken. Als de cel vol zit, worden de suikers opgeslagen in de lever en spieren, maar ook hier is maar beperkt ruimte. De rest wat niet direct gebruikt kan worden als energie of opgeslagen kan worden in de lever of spieren wordt opgeslagen als vetweefsel.
Suikerziekte of Diabetes Mellitus type 2 is een aandoening waarbij de werking van de alvleesklier in eerste instantie afneemt en uiteindelijk volledig stopt. De alvleesklier is het orgaan wat de aanmaak van insuline reguleert. Na het eten maakt de alvleesklier insuline aan om de binnengekomen suikers te verwerken. Als je lichaam te vaak en te veel insuline aanmaakt, dan raakt dit systeem overbelast. Hoe meer insuline er aangemaakt dient te worden, des te meer suikers bevatten je maaltijd.
Wat houdt een verhoogde bloedsuiker/bloedglucose in?
Elk mens heeft een bepaalde hoeveelheid suiker in zijn/haar bloed nodig. Je kunt namelijk niet zonder een beetje suiker/bloedglucose. Alleen dient jouw suiker/bloedglucose binnen een bepaalde marge te blijven. Kom je daarboven dan zul je dit merken aan verschillende symptomen. Dit is de marge waar jouw bloedsuikerwaarden binnen dienen te blijven.
Wat zeggen de uitslagen van de bloedtest?
Tegenwoordig zijn er hele handige bloedtests voor thuis. D.m.v. een simpele vingerprik krijg je snel inzicht in hou het gesteld is met jouw gezondheid. Neem bijv. de thuis bloedtesten van Easly. (Mocht je een test willen bestellen, gebruik dan koelkastcoach10 als code en je ontvangt 10% korting op iedere bestelling.)
Als je ervoor kiest een Easly diabetes test aan te schaffen, dien je zowel een kleine hoeveelheid bloed met een vingerprik af te nemen én jouw urine in te leveren. Jouw bloed wordt gecontroleerd op de HbA1c waarde en jouw urine wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van suiker.
Wat is HbA1c? De eerste letters Hb staan voor hemoglobine. Hemoglobine is een eiwit in de rode bloedcel (die voor de rode kleur zorgt). Elke rode bloedcel bevat miljoenen hemoglobine eiwitten. Elk hemoglobine eiwit is in staat om zuurstofmoleculen aan zich te binden. Op deze manier vindt transport van zuurstof door het lichaam plaats. Hemoglobine kan niet alleen zuurstof binden, het kan ook suiker aan zich laten binden. Door de hoeveelheid suiker dat gebonden is aan hemoglobine te meten, kom je tot de HbA1c waarde. Omdat een rode bloedcel een levensduur heeft van ongeveer 2 tot 3 maanden, kun je op die manier inschatten wat de gemiddelde bloedsuikerwaarde van de afgelopen 2 tot 3 maanden is geweest. Daarmee geeft de HbA1c waarde eigenlijk een veel beter inzicht dan een éénmalige bloedsuiker/bloedglucose meting. Je hoeft hier dus ook niet nuchter voor te zijn!
Echter, in Nederland wordt HbA1c (nog) niet officieel gebruikt om diabetes vast te stellen, dan wel uit te sluiten. Daarvoor wordt nog altijd volgens de huidig geldende richtlijnen, gebruik gemaakt van een reguliere bloedsuikerbepaling. Zie hieronder wat geldt voor een reguliere bloedsuikerbepaling.
Normaal waarden HbA1c
Een normale HbA1c waarde ligt tussen de 20 en 42. HbA1c wordt weergegeven in de eenheid mmol/l. Een HbA1c groter dan 42 en kleiner dan 49 wordt gezien als licht afwijkend. Mensen die een waarde hebben die hier tussen ligt, lopen aanzienlijk risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 binnen 10 jaar.
Reguliere bloedsuikerbepaling
Er zijn twee manieren om de hoeveelheid bloedsuiker te testen: nuchter en niet nuchter. Dat willen zeggen voor en na het eten. Nuchter kan alleen gemeten worden als je minimaal 8 uur voor de test niets gegeten of gedronken hebt. Anders is het een niet nuchtere test.
Waardes nuchtere en niet nuchtere bloedglucose, zie tabel.
Een bloedwaarde nuchter boven de 6,9 mmol/l of niet nuchter groter of gelijk aan 11,1 is een rode vlag. Dit wil zeggen dat je lichaam niet voldoende insuline kan aanmaken om de hoeveelheid suiker die in je bloed rondcirkelt te verwerken.
De bètacellen van de alvleesklier zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van insuline. Indien deze te weinig tot geen insuline meer kunnen aanmaken dan ‘versuiker’ je als het ware. De hoeveelheid suikers die er binnenkomen kunnen dan slecht worden verwerkt.
Wat zijn de symptomen bij suikerziekte?
De eerste tekenen van een verstoorde bloedsuiker zijn;
meer dorst
droge tong/mond
jeuk
vermoeidheid
vaker plassen
ontstekingen (waaronder vaak blaasontsteking)
meer trek in zoetigheid
prikkelbaar
gehumeurd
slechtere wondgenezing
branderige ogen
Bij een extreem verhoogde bloedsuiker treden er ergere symptomen op. Een dergelijke situatie wordt ook wel een diabetische keto-acidose genoemd, waarbij dringend medische hulp noodzakelijk is.
overgeven
uitdrogingsverschijnselen
weinig tot niet kunnen plassen
dieper of moeilijker ademhalen
sufheid
verlies van bewustzijn
Aanpassingen dieet Diabetes Type 2
Suiker in voeding:
Suiker is één van de belangrijkste brandstoffen voor het menselijk lichaam. Je hebt er dan ook zeker een bepaalde hoeveelheid van nodig per dag. Helaas wordt er steeds vaker suiker in onze voeding verwerkt om producten lekkerder en langer houdbaar te maken. Ongemerkt krijg je veel meer suiker binnen dan goed voor je is, waardoor je ook met regelmaat last kunt hebben van enkele van de bovengenoemde effecten zoals: vermoeid, prikkelbaar, gehumeurd en meer trek in zoetigheid.
Suikers zijn er in verschillende vormen, namelijk in enkelvoudige en complexe koolhydraten. Alle witmeel producten dus wit brood, gewone pasta en witte rijst vallen onder de noemer enkelvoudige koolhydraten. Deze koolhydraten zorgen voor een snelle stijging van de hoeveelheid suikers in je bloed. Ook laten deze suikers je bloedsuiker vele malen hoger stijgen dan complexe koolhydraten/suikers.
Enkelvoudige koolhydraten/suikers:
De vertering van enkelvoudige koolhydraten gaat snel waardoor je er ook sneller profijt van hebt. Denk bijvoorbeeld aan een bord witte pasta voor een training. Dit geeft snel energie alhoewel het ook juist voor een dipje kan zorgen, aangezien je lichaam flink aan de bak moet om die hoeveelheid suikers te verwerken.
Complexe koolhydraten/suikers:
Complexe koolhydraten zijn volkoren producten en/of zilvervliesrijst. Doordat deze koolhydraten een complexere verbinding hebben, hebben deze veel minder invloed op de hoeveelheid suiker in het bloed. Complexe koolhydraten verteren langzamer en hierdoor is dit een minder snelle bron aan energie. Na het eten van complexe koolhydraten/suiker is de kans op het welbekende ‘4-uur-middagdipje’ vele malen minder dan na het eten van enkelvoudige koolhydraten.
Wat is belangrijk om diabetes te voorkomen?
Een gezonde leefstijl waarbij regelmatig getest wordt op de hoeveelheid suiker in het bloed helpt je op gezonde wijze oud te worden. Hieronder de twee belangrijkste maatregelen die je kunt nemen in het voorkomen van diabetes: gezonde voeding én afvallen indien nodig.
Volkoren producten en gezonde vetten
Probeer zoveel mogelijk voor volkoren producten te kiezen. Deze verteren langzamer waardoor er minder insuline nodig is om de suikers te verwerken. Witmeel producten stuwen de hoeveelheid suikers in je bloed heel snel omhoog waardoor er hele hoge pieken in de bloedsuikerwaarden ontstaan. Volkoren producten doen dit vele malen minder.
Als je eetpatroon voldoende gezonde vetten bevat zorg je voor een bloedsuiker die heel stabiel blijft. Vetten verteren langzaam, plus heeft je lichaam maar weinig insuline nodig om deze te verwerken. Het beste is om dagelijks voldoende omega 3 vetzuren binnen te krijgen. Omega 6 is net zo belangrijk alleen door ons bewerkte eetpatroon krijgen we in verhouding wel 15 tot 20 keer zoveel omega 6 binnen dan wij mensen daadwerkelijk nodig hebben.
Afvallen dieet diabetes type 2
Het eerste advies van een arts in geval van een te hoog bloedsuiker is vaak afvallen. Dit is een logisch advies aangezien overgewicht juist de bloedsuiker minder stabiel maakt. Door af te vallen worden de cellen die insuline aanmaken weer gevoeliger. Dit is een voordeel voor je bloedsuiker, hierdoor is je bloedsuiker weer beter te reguleren door je lichaam. Het buikvet programma sluit perfect aan om diabetes type 2 aan te pakken en je bloedwaardes te verbeteren.